Wigilia jest świętem obchodzonym w przeddzień narodzin Jezusa. Po niej właśnie następuje Boże Narodzenie, toteż dla uczczenia tych chwil, gromadzimy się rodzinnie przy jednym stole, z opłatkiem w ręku życząc sobie wszystkiego, co najlepsze. Towarzyszy temu radość, błyszcząca choinka i choć dzień ten jest taki sam dla wszystkich w różnych regionach, rozmaicie wygląda cała wigilijna oprawa.
Jak już od dawna wiadomo, najbliżej tradycji są Górale. Wiele zwyczajów już zanikło, jednak góralskie potrawy wigilijne wciąż przyrządzane są z użyciem klasycznych składników i w większości domów dań jest wciąż dwanaście. Wyróżnia je prostota, co uwidacznia się w takich daniach jak groch z kapustą, kasza ze śliwkami, pierogi ze suszonymi śliwkami, domowe kluski z makiem czy zupa z karpieli. Regiony wiejskie w odległych czasach nie obfitowały w bogate jadło. Z czasem to się zmieniło, jednak tradycyjna góralska kuchnia oparta była na nieco ubogich recepturach, jak mogłoby się dzisiaj wydawać, które jednocześnie do teraz są spożywane ze smakiem i przywiązaniem do tego, co praktykowane z dawien dawna.
KASZA JĘCZMIENNA ZE ŚLIWKAMI
Składniki:
-3 litry wody,
-30 dag kaszy jęczmiennej drobnej,
-50 dag śliwek suszonych,
-5 łyżek miodu,
-szczypta soli
Śliwki należy opłukać i namoczyć przez około godzinę, po czym ugotować. Kaszę również płuczemy i dodajemy do gotujących się śliwek. Całość powinna być gotowana na bardzo małym ogniu a w zasadzie prażona. Podczas prażenia należy rozgnieść delikatnie śliwki i tak długo pozostawić na ogniu aż wytworzy się specyficzny kleik z kaszy. Pod koniec gotowania dodaje się miód, można również użyć kilka łyżeczek powidła śliwkowego i całość wymieszać.
TRADYCYJNA KAPUSTA Z GROCHEM
Składniki:
-połowa świeżej kapusty i tyle samo kapusty kiszonej
-łuskany groch
-1 cebula
-ziele angielskie
-liść laurowy
-pieprz, sól i olej
-dodatkowo mogą być suszone grzyby
Groch i grzyby namoczyć dzień wcześniej. Następnie groch gotujemy w tej samej wodzie do miękkości, nie powinien się rozpadać. Świeżą kapustę ugotować a kiszoną połączyć z podsmażoną wcześniej cebulką, przyprawami i również gotować przez godzinę. Kiedy obie kapusty są gotowe łączymy je i dodajemy ugotowane grzyby. Podawać można wymieszawszy wcześniej groch i kapustę, osobno lub z utłuczonym grochem.
